Technologische ontwikkeling in de zorg

De maatschappij verandert continu en de zorg verandert mee. Zo blijven kwetsbare mensen langer thuis wonen en zal er in de zorginstellingen complexere zorg worden geleverd. Gelukkig groeien de technologische mogelijkheden met de dag, maar dit roept ook vragen over de toekomst op. Daarom selecteerden wij 12 technologische ontwikkelingen die nu al zichtbaar zijn en over 20 jaar waarschijnlijk helemaal ingeburgerd zijn in de zorg.

Alles online in verbinding

Steeds meer voorwerpen worden uitgerust met sensoren en internetverbinding. Er is bijvoorbeeld een groeiende markt in zelfmeetapparatuur voor sportactiviteiten en beweeg- of leefpatronen. Zo wordt er nu al leefstijlmonitoring toegepast bij zelfstandig wonende ouderen. Hierbij wordt een sensorennetwerk gebruikt op gangbare plekken in de woning om de bewegingsactiviteiten van de bewoner te volgen. Ook kunt u bijhouden hoeveel u loopt op een dag, hoeveel calorieën u tot u neemt en hoe uw slaappatroon is. In feite kan deze data overal uitgelezen worden.

De mogelijkheden zijn talrijk: variërend van informatie ontvangen over het wegdek, tot een seintje ontvangen wanneer de potgrond te droog is, de koelkast openstaat, of een luier vol is. Nog even en de sensor in uw tandenborstel geeft een seintje, waardoor er automatisch een afspraak met uw tandarts wordt gemaakt. Nieuwe technologie wordt zo gebouwd dat applicaties en apparaten met elkaar en met het internet in verbinding staan. Daar wordt nu vaak het woord 'smart' voor geplakt. Hierdoor ontstaat een open systeem van apps en data.

Verschuiving naar de consumentenmarkt en DIY

Waar voorheen de zorgtechnologie vanuit de zorgorganisatie werd aangeboden, ziet u nu de verschuiving naar consumentenelektronica. De burger kan technologische producten zelf kopen en ermee aan de slag (Do It Yourself). Hulpmiddelen om uw huis mee te automatiseren (domotica), vindt u in allerlei bouwmarkten en webshops. Denk hierbij bijvoorbeeld aan slimme lampen die u op afstand kunt bedienen met een smartphone. Veel technologie wordt aangeboden via crowdfunding-platforms zoals Kickstarter, waardoor u als burger de ontwikkelingen kunt helpen voorfinancieren.

Big data

Met big data krijgt u oplossingen aangereikt voor problemen waarvan u niet wist dat u ze had. Slimme software is in staat om patronen en correlaties te herkennen in een grote hoop ongestructureerde data. Door gegevens te verzamelen, combineren en analyseren, kunnen nieuwe verbeterende en kostenbesparende inzichten worden gevonden. Dit fenomeen wordt vaak ‘big data’ genoemd. Belangrijke factoren hierbij zijn de omvang en snelheid waarmee informatie wordt gegenereerd en de diversiteit waaruit het kan bestaan. Door bedrijven en consumenten wordt er meer data dan ooit geproduceerd en opgeslagen. Denk bijvoorbeeld aan de enorme data-aanwas die u opvoert met uw smartphone: agenda-afspraken, Word-documenten, financiële transacties, muziek- en video-bestanden.
De mogelijkheden lijken eindeloos, maar dilemma’s zijn er net zo goed. Want hoe zorgen we ervoor dat we die gegevens op een goede manier kunnen inzetten? Hoe waardevol zou het bijvoorbeeld zijn om te kunnen voorspellen wanneer mevrouw Jansen gaat vallen, zodat we op tijd maatregelen kunnen nemen om dit te voorkomen.

Kunstmatige intelligentie

Een ontwikkeling die met big data samenhangt, is de opkomst van Artificial Intelligence (AI). Big Data en AI kunnen in feite niet zonder elkaar, omdat AI helpt om die enorme informatievijvers productief te maken. We hebben de hulp nodig van computersystemen of softwaretoepassingen die kunnen redeneren en problemen oplossen.
In principe wordt er gesproken over ‘intelligentie’ omdat het systeem redeneert aan de hand van kennis van menselijke experts. Speciale algoritmes worden gebruikt om informatie van de gebruiker te verzamelen en analyseren, en daarvan te leren. Het is steeds beter mogelijk om vrijwel onmiddellijke, real-time analyse te doen op informatie,. Bovendien zit er vaak ook een ingebouwd lerend vermogen in de applicatie, wat betekent dat het systeem slimmer wordt naarmate er meer data wordt verzameld. Zo wordt een zelfrijdende auto betrouwbaarder door elke gereden kilometer.
In elke app, toepassing en service zal in de toekomst AI worden geïntegreerd. Toch heeft u waarschijnlijk nu al te maken met AI, zonder dat u het weet. Als u op Netflix films en series kijkt, krijgt u bijvoorbeeld een ‘Ook geschikt voor jou’ in beeld. Ook persoonlijke aanbevelingen op webwinkels vallen onder AI. In de zorg worden steeds meer vormen van AI toegepast. Denk bijvoorbeeld aan software die helpt bij het diagnosticeren van een bepaald ziektebeeld of bepaald welke behandeling het meest succesvol zal zijn.

Risico en veiligheidsoplossingen

Mede door de opkomst van IoT, big data en AI zijn veiligheid en privacy steeds belangrijkere en gevoeligere onderwerpen geworden. Want is iets verbonden met internet, dan bestaat de kans dat het bijvoorbeeld gehackt wordt. Wat doet u als uw thermostaat, slot of pacemaker extern wordt overgenomen door een hacker?
Al die persoonlijke gegevens op vele hopen en in vele clouds, maken privacy (waarvan sommigen al beweren dat het dood is) een zeer belangrijk thema. Als al die slimme apparaten onze data gaan bijhouden, wat gebeurt er dan mee? En wie kan er bij? En wanneer? Misschien denken we nu niets te verbergen te hebben, maar kijken we daar over 10 jaar heel anders op terug.

Robots in de zorg

Er gebeurt veel rondom robotica en er liggen vele kansen voor de zorg. Robots bieden talloze mogelijkheden. Zo kan een robot zorgprofessionals ondersteunen in hun werk en cliënten stimuleren om te bewegen, hen gezelschap houden of reminders geven voor medicijngebruik. Bovendien kunnen we robots steeds slimmer en effectiever maken door het inbouwen van AI. Dan kan de robot bijvoorbeeld op eerder besproken onderwerpen terugkomen. Maar er zijn ook vragen over de inzet van robotica. Hoe verhoudt de robot zich tot het werk van de zorgprofessional en hoe zit het met het persoonlijke contact en de veiligheid?

Cyborgs

.Naast de opkomst van robots in de zorg, zullen we in de nabije toekomst cyborgs gewoon tegen kunnen komen op straat of er zelf één worden. Een cyborg is gedeeltelijk mens en gedeeltelijk machine en deze zijn al volop in de maak! We raken als mens steeds meer fysiek uitgerust met technieken die een bepaalde beperking wegnemen of ons lichaam sterker maken.
In principe gebeurt dit nu alleen nog voor medische doeleinden, bijvoorbeeld als uw hart niet goed meer werkt of als u invalide bent. U krijgt dan een pacemaker of een prothese. Sommige protheses kunnen zelfs al door de drager bestuurd worden met het brein. Er gaan zelfs al geluiden op dat ons brein in de toekomst met de cloud verbonden kan worden. Hoe dan ook, we krijgen steeds meer mogelijkheden om aan het lichaam en de zintuigen te sleutelen.

Drones